vrijdag 2 december 2011

Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur (NRC 01-12-2011/NRCnext 02-12-2011)



Piet in paniek!


Oorspronkelijke tekst artikel in NRC
01-12-2011 en NRCnext 02-12-2011.





Niets ten nadele van Diewertje Blok, maar waarom bestaat het Sinterklaasjournaal? Zijn er werkelijk ouders die het leuk vinden dat hun kleuter vier weken lang zijn bed nat plast uit pure stress omdat Sinterklaas het nieuwe boek met alle kindernamen kwijt is geraakt?

Ik weet nog goed hoe ik als vijfjarige trillend naar voren liep om bij die ontzagwekkende man op schoot te mogen zitten. En ik was heus niet bang uitgevallen. Kinderen zijn nu, 35 jaar later, niet wezenlijk anders. Mijn zoontje van vijf gilt het uit als hij 's avonds een Piet tussen de berkenboompjes voor ons huis meent te zien. Kinderen zijn hyper genoeg van zichzelf rond Sinterklaas. Waarom dan een actualiteitenprogramma dat de natuurlijke stressfactor van kinderen nog meer aanzwengelt?
Volkskrant berichtte licht cynisch over Gooise vrouwen die op cursus konden tegen Sinterklaas-stress. Vanzelfsprekend kunnen de meeste Nederlanders hun tijd en geld wel beter besteden maar feit is dat kinderen tegenwoordig onevenredig veel Sinterklaas-stress te verwerken krijgen en dat ouders daar vaak nog maar moeilijk tegenwicht aan kunnen bieden.

Het elfjarig bestaan van het Sinterklaasjournaal doet een succesformule vermoeden maar in de praktijk is het programma totaal ongeschikt voor kinderen. Want voor hen die er nog in geloven is het onbegrijpelijk, verwarrend en verontrustend en voor hen die het wel volgen is het oninteressant.
Daarmee schaart het Sinterklaasjournaal zich onder een veelheid van programma's en verhalen voor kinderen die, volkomen misplaatst, geschoeid zijn op een leest van volwassen behoeften. Want waar volwassenen smullen van actualiteiten en zo veel mogelijk afwisseling en spanning en sensatie, hebben kinderen in de leeftijd van 4, 5, 6 jaar oud juist behoefte aan fantasievolle harmonieuze verhalen volgens een herkenbaar voorspelbaar patroon. Dat geeft ze het vertrouwen dat ze de wereld om hen heen beginnen te begrijpen. Vandaar ook dat ze je tot vervelens toe 'de gele taxi' uit de gouden boekjes reeks onder je neus schuiven. Vreselijk irritant om voor te lezen maar het herhaaldelijk terugkerende jie-ie-ie-reng! en reng-drrrrrrrrrrrrrrrrr! van de remmende en optrekkende taxi geeft kleuters blijkbaar precies de rust waardoor ze in slaap vallen.

De traditionele manier waarop Sinterklaas dertig jaar geleden werd gevierd, was nog afgestemd op de behoeften van kinderen. Mogelijk omdat ouders toen nog meer deel uitmaakten van de wereld van hun kinderen. Het ging altijd als volgt: Een intocht met de boot, kinderen stonden zwaaiend op de kade, Sint en Piet wuifden en de vlaggetjes waaiden al heen en al weer. Daarna gaven Sint en Piet iedereen een hand en deelden snoepgoed uit. De ouders vertelden van tevoren hoe het zou gaan en zo ging het ook. Daarna keerden de kinderen tevreden en vol verwachting naar huis terug.

Het Sinterklaasjournaal gaat volledig in tegen de kinderlijke behoefte aan herkenning harmonie en vastigheid. Het is elke keer anders, er gaat van alles mis en er is altijd wel één of ander conflict wat uitgevochten moet worden. Omdat jonge kinderen dit, anders dan volwassenen, nauwelijks kunnen relativeren, haalt het hun hele wereldbeeld overhoop met als gevolg dat zij wekenlang hyperactief door het huis stuiteren.

Het Sinterklaasjournaal staat lang niet alleen in zijn hyperactiverende effect op kinderen. De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken zijn het laatste decennium in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden. Een voorbeeld daarvan is Barbapappa. Een aantal jaar geleden hadden ze de t.v. serie daarvan ge-updated. In plaats van die ouderwetse softe pastelkleuren hadden ze nu lekkere knalkleuren gekregen. Opeens waren het niet meer de vredelievende natuurminnende wezens die zich afkeerden van de eentonigheid van het moderne stadsleven om zich in hun organisch vormgegeven woningen, earth-ships avant-la lettre, terug te trekken in de vrije natuur. Nee, ze waren veranderd in streetwise hangjongeren die elkaar uitscholden voor sukkel en dreigend hun boze zwarte wenkbrauwen opzetten naar elkaar. De flower power idealen van het Frans/Amerikaanse echtpaar Tison/Taylor werden opgeofferd aan een ruwer geworden tijdsgeest. Iemand zal gemeend hebben dat kinderen zichzelf daardoor vandaag de dag beter kunnen identificeren met de Barba-schepsels zonder zichzelf te verdiepen in het effect daarvan op jonge kijkers.

Met Disney hetzelfde laken een pak. Als rechtschapen liefhebbende opa's deden onze vaders hun kleinkinderen respectievelijk de Disney boekenreeks en een abonnement op de Donald Duck cadeau. Dat vonden wij natuurlijk lief van ze. Maar wat die opa's niet wisten is dat veel Disney figuren er sinds de jaren 70 heel wat a-socialer op zijn geworden. Hoewel Donald al decennia lang uit zijn vel springt, was hij vroeger toch vooral een zielige pechvogel die door zijn compassievolle neefjes voortdurend belangeloos uit de brand werd geholpen. Tegenwoordig is hij daarentegen een egoïstische hedonist die zijn neefjes liever kwijt dan rijk is zodat hij in alle rust van zijn vrije tijd kan genieten. Zie daar weer zo'n moderne volwassen behoefte geprojecteerd in de belevingswereld van het kind. Die neefjes zijn trouwens ook al lang niet meer zo vriendelijk en vergevingsgezind als vroeger maar hangen met hun Nintendo als obstinate jongeren verveeld op de bank terwijl ze broeden op een wraakactie op hun oom. Zelfs een verhaal over de lieve eekhoorntjes Knabbel en Babbel is niet meer compleet zonder dat zij een fikse aanvaring gehad hebben en hun notenvooraad ernstig bedreigd is. Moderne Disneyverhalen staan bol van de emotionele explosies en ernstige conflicten. Een moment van blinde paniek lijkt het basisingrediënt te zijn voor een geslaagd verhaal. Waarom? Wie heeft dat bedacht? Hoe is dat gekomen? Want de Disneyboekjes van 30 jaar geleden zijn een stuk leuker om voor te lezen. Zonder uitzondering zijn het harmonieuze verhaallijnen met vriendelijke karakters die kleine overzichtelijke avonturen beleven. Sneeuwwitje die het huisje van de dwergen veegt of een humoristisch verhaal over een eekhoorntje dat aan allemaal verschillende dieren vraagt of het misschien zijn moeder is. Tegenwoordig kan zo'n eekhoorn een schop onder zijn hol krijgen als hij het waagt zo'n idiote vraag te stellen aan een zebra. Maar de humor en aardigheid waarmee deze oude verhalen geschreven zijn maakt dat zelfs mijn zonen van 10 en 12 er nog bij komen zitten als ik ze aan de jongsten voorlees.

De impact van de moderne cultuur voor kinderen is enorm en met alle moderne media nauwelijks meer uit het dagelijks leven te weren. Daarom is de verruwing daarvan ook zowel voor kinderen als voor ouders onwenselijk. In de eerste plaats omdat ouders hun kinderen liever een harmonieus vriendelijk verhaal voorlezen. Maar ook omdat het er aan bijdraagt dat kinderen het normaal gaan vinden elkaar uit te schelden en bij elke tegenslag emotioneel te exploderen. In de Randstad is het ondertussen heel normaal dat lieve welopgevoede kinderen elkaar teringnerd noemen.

Juist in Nederland hebben kinderen behoefte aan rustige verhalen. Toen we nog in Zweden woonden, keken we af en toe met het hele gezin naar het jeugdjournaal. Wat ons daarbij opviel en verbaasde was de geëxalteerdheid van het programma. Waarom deden de presentatoren zo hyperactief en overdreven? Konden ze niet normaal doen? En waarom moesten kinderen altijd schreeuwen of iets geks doen als ze hun verhaal deden. En vanwaar die hyperactieve tunes met epileptisch aandoende visuele ondersteuning? Kon dat niet wat minder allemaal? In Nederland hadden we ons daar nooit zo over verbaasd maar vanuit de rust van het Zweedse platteland maakte het opeens een belachelijke indruk.

Terug in Nederland verbaasde ik me over de hyperactiviteit van Nederlandse kinderen. Je kon ze geen vraag stellen zonder een cartoonesk geschreeuw als antwoord te krijgen. En tot mijn schrik brulden mijn eigen kinderen binnen drie maanden nog het hardst van iedereen. Na het afzwemmen van mijn dochter begreep ik dat ze ook moeilijk anders kunnen. In een circusachtig spektakel met balonnen, muziek, ronddansende nijlpaarden en instructrices die honderdvijftig kinderen als stewardessen de gewenste bewegingen voordeden, sprak de opperbadmeester de nerveuze zwemmertjes als een volleerd quizmaster door zijn microfoon opzwepend toe. Ondertussen rende een badjuffrouw gillend langs de kant om de ouders voor elk nieuw onderdeel een warm applaus te vragen. Hoe kan een kind hier ontspannen onder blijven? Volwassenen in Nederland zijn op een overspannen manier bezig kinderen in alles wat ze doen te entertainen. Daar worden ze gillend gek van. Een bevriend psycholoog die ook veel in Scandinavië komt, omschreef het als volgt: 'Input is output. Nederlandse kinderen krijgen veel meer indrukken te verwerken dan Zweedse kinderen en dat moet er linksom of rechtsom weer uit. Als dat niet kan via beweging dan gaat het via geluid.' Het leek mij een plausibele verklaring.

Dit betekent wel dat we juist in Nederland heel gedoseerd en weloverwogen moeten omgaan met datgene wat we onze kinderen aanreiken. Nederlandse kinderen hebben er meer dan waar dan ook baat bij om tot rust te komen. Daarom zou het fijn zijn als de producenten van moderne cultuur kinderen weer kunnen verblijden met fijne harmonieuze verhalen. Kinderen vinden dat heus niet saai of ouderwets. Dat is een volwassen idée fixe waar onze kinderen alleen maar last van hebben. Misschien willen wij als volwassenen zelf graag ontsnappen aan de saaiheid en sleur van ons bestaan door bungee-jumpen of het lezen van thrillers. Maar voor kinderen is het gewone leven al bijzonder en spannend genoeg. Kinderen zijn gevoelsmatig niet afgestompt maar staan nog volledig open en kunnen vol verbazing kijken naar een vlucht overvliegende zwaluwen die wij niet eens opmerken. Daarom aan ons de taak kinderen subtiele beschaafde verhalen voor te schotelen.


27 opmerkingen :

  1. Hoi Wendy,

    Ik ben het roerend met je eens. Ik heb me dit jaar vreselijk geirriteerd aan het St. Klaasjournaal(commotie rondom het verdwenen boek, nu het paard weer kwijt, dan weer een vlag die perse ergens moet hangen). Zo wordt het feest van alle magie en mysterie ontdaan. Het laat niets aan de verbeeldingskracht over.
    Ik prakkezeer me suf of ik mijn drie kinderen het journaal kan ontzeggen. Op school krijgen ze het ook voorgeschoteld. Daar wordt alle onrust nog eens extra aangewakkerd door kinderen onderling.
    Ik vind het werkelijk een uitdaging hoe mijn kinderen zo op te voeden dat het later kritische onafhankelijke stabiele mensen worden die zin van onzin kunnen onderscheiden. Maar dat is weer een heel ander hoofdstuk, vrees ik.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi geschreven! Ik merk dat er maar erg weinig mensen zijn die er zo over denken. Helaas. Het is moeilijk voor ouders om balans in het gezin te creeeren als hun kinderen zo opgeruid worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dag mevrouw Schouten
    Helemaal met u eens. Terugkomend uit het buitenland ben ik steeds meer verbaasd over de gekkigheid die in NL is gaan heersen en over de toenemende trivialisering van met name de tv programma's. Kinderprogramma's zijn daarvan helaas niet uitgezonderd. Mijn kinderen -jonge ouders- voeren een hopeloze strijd tegen deze beeld- en ontspannings'cultuur'.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mooi geschreven! Ik ergerde me al aan het feit dat je naast het Sinterklaasjournaal op andere zenders eigen Sintavonturen hebt met totaal andere verhaallijnen (lekker verwarrend) maar als je het zo schrijft denk ik: je hebt gelijk - het is altijd spannend, altijd onrustig en wij als volwassenen weten: het komt goed, maar die kinderen denken: het gaat fout. En dat van Barbapappa, wat zonde! Ik heb het in de nieuwe stijl nog niet gezien, maar daar nu ook geen zin meer in!
    Vriendelijke groet, Sabine

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Zo herkenbaar. Onze dochter van 4 wil niet eens kijken, terwijl ik geen idee had waarom. Nu stond ze vanochtend ook zonder het journaal al te spoegen en had ze gisteren buikpijn zonder echt ziek te zijn. Het is ook zo al bijna te veel spanning voor haar :)... Het sinterklaas journaal lijkt dan inderdaad wat de laatste jaren zo gewoon is. Teveel van hetzelfde..en op de ouders gericht die zich verplicht voelen het aan te zetten.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wat fijn dat je uitspreekt wat ik al jaren denk.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Als je een kindvriendelijker sinterklaas verhaal wilt kijken op tv, ga dan naar Ketnet ( belgie) die hebben dag sinterklaas en dat duurt elke avond 6 minuten en is geweldig!
    Het is simpel, het is kort, er gebeurt vergeleken het journaal niets en geeft je altijd een leuk klein verhaaltje.

    Dus KETNET voor de sint zoekers :)

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik begrijp werkelijk waar niet waar u zich druk om maakt. De input kan naar uw mening wellicht schreeuwerig zijn en heeft mogelijk teveel impact op uw of andere kinderen, maar is het probleem van de ouders niet vele malen groter?

    Kinderen selecteren de input niet daar is de ouder verantwoordelijk voor. Als ouder bent u verantwoordelijk om bepaalde situaties in perspectief te plaatsen. Als u dat verzuimt te doen creëren de kinderen een eigen beeld en werkelijkheid (net als overigens bij het verhaal van Bambi - de dood van de moeder etc). Het gaat om het gesprek wat u vervolgens voert met uw kind. Daar leert men van. Het bereidt uw kind voor om de werkelijke wereld die zoals u waarschijnlijk wel al weet vol zit met verleidingen en gevaren. Het gaat er om hoe uw kind hiermee leert omgaan. Het wegnemen van dergelijke input/prikkels leert het kind niet 'coopen'.

    Kortom kijk in de spiegel en wat ziet u dan voordat u andere de vinger wijst.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Volledig mee eens!!!

      Verwijderen
    2. Dank voor deze genuanceerde mening!
      Helemaal mee eens!

      Verwijderen
    3. Het sinterklaasjournaal wordt helaas op school nauwkeurig gevolgd en daar is geen ontkomen aan. De kinderen worden om 15:00 helemaal hyper aan de ouders overgeleverd. Je kunt als ouders weinig aan doen. En zeker niet voorkomen.

      Verwijderen
  9. Ik vind de blog wel erg zwart-wit. Het thema op zich is een goed thema, en ook een discussie waard. Maar een beetje cliché om het weer over de vroeger-was-alles-beter-boeg te gooien. De dertig jaar oude Sneeuwwitje, is naar mijn mening een vrij heftige en emotionele film, over een stiefmoeder die de lieve onschuldige prinses wil vermoorden. Er komen ook nachtmerrie-achtige scenes in voor, mijn kind van 4 laat ik er niet naar kijken. Dus ik vind het niet terecht dat deze film wordt genoemd als voorbeeld van een 'onschuldige film van vroeger'.

    Daarnaast zet ik ook mijn vraagtekens bij de stelling dat het voor alle kinderen van 4 tot 6 onnodig verwarrend is en ze er alleen hyperactief van worden. Dat zal voor een deel van de kinderen misschien best opgaan, en het is ook zeker terecht dat er in ieder geval eens over na wordt gedacht. Maar ik denk eigenlijk dat er ook een hoop kinderen zijn die het prima aan kunnen, en die er gewoon van genieten. Dus de blog is wat dat betreft wel erg kort door de bocht.

    Desondanks ben ik ook van mening dat de agressiviteit op tv stukken minder mag, en ZEKER in kinderfilmpjes. Gelukkig bestaan er ook tv-zenders zoals NickJr, die eigenlijk de hele dag onschuldige filmpjes uitzenden.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Flauwekulverhaal, wel allemaal een nintendo, mobieltje en de hele dag Wicky's drinken. Maar het sinterklaasjournaal is dan weer te veel voor de jeugd. Laat je eigen nakijken

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik denk dat de hele crux van dit verhaal ligt in deze ene zin:
    'Mogelijk omdat ouders toen nog meer deel uitmaakten van de wereld van hun kinderen.'
    De wereld verandert, daar is geen ontkomen aan, maar blijf als ouder betrokken bij je kind. Ga naast je kind staan en bewandel samen het pad waar jouw kind naar toe wordt geleid. Alleen dan heb je de mogelijkheid tot bijsturing.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dank voor je verhelderende stuk! Ik moet hier vooral mijn moeder in toom houden die mijn -bijna -kleuter televisie (en veel suikergoed)gunt. Ik zal de Sint vragen haar een bungeejump kado te geven :)

    BeantwoordenVerwijderen

  13. Ik denk dat je in je stuk twee zaken met elkaar verward. Enerzijds hebben kinderen behoefte aan harmonie en structuur en anderzijds zijn het juist ook kinderen die de meest verschrikkelijke verhalen aankunnen.

    De verhalen die de gebroeders Grimm verzamelden en enigszins gekuist optekenden stonden bol van conflict, drama, spanning, geweld en moord.

    Juist het contrast tussen een gestructureerd dagelijks leven en een wereld van fantasie waarbinnen alles mogelijk is biedt de geest en de ziel mogelijkheid om zich te ontwikkelen en concepten als goed en kwaad te onderscheiden en integreren.

    Ik ben dan ook van mening dat het feitelijke probleem niet de inhoud is van de items zoals gepresenteerd in het sinterklaas journaal maar dat het gaat om het tempo waarin geleefd wordt.

    De rust en de kracht die ouders uitstralen en de sfeer die binnenshuis wordt neergezet geeft de basis waarop kinderen zich kunnen verliezen en weer terugvinden.

    Het is velen malen beter om je innerlijke rust te vinden en dat uit te stralen dan om te proberen de omgeving te controleren. Dan leren de kinderen dat wat er ook gebeurd in je omgeving, er is altijd een plek in jezelf waar je naartoe kunt en die plek is van jezelf.

    Of is het zo dat we zelf die plek binnen in onszelf al jaren geleden zijn kwijt geraakt?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Prachtig verwoord. Hier sluit ik me helemaal bij aan. Ik ben blij dat ik mijn kinderen kan begeleiden om hun angst te overwinnen.
      Mickey

      Verwijderen
  14. Hoi allemaal,

    Wat mijn betreft is de tedens over de gehele Nederlandse televisie te bespeuren. Echter als u het niet eens bent met het Sinterklaasjournaal, dan kunt u er ook voor kiezen om het niet aan te zetten voor uw kind als u weet dat dit stress oplevert. Op de Belg is de aanpak anders. Maar eerlijk is eerlijk de gehele opvoeding van het kind is daar anders, de ouders kijken heel anders naar het leven dan bij ons in Nederland. In Nederland ligt er een grote druk op het kind, ook op de vrije school. Dat kan ook niet anders want het kind moet later meekunnen doen in de maatschappij. Anders hebben ze later weer grote stress. Ik denk dat de reactie van een kind op het Sinterklaasjournaal verschillend is. Mijn zoontje van drie geniet er juist van. OOk al ben ik zelf ook van mening dat het misschien te druk of te stressvol is. Maar ik kies er dan toch voor om hem te laten kijken. Als hij er moeite mee zou hebben dan zou ik hem er niet naar laten kijken, De keuze ligt dan toch echt bij de ouders. Ik denk eerder dat de gehele opvoeding op school etc zou moeten veranderen maar dat is inderdaad een gehele andere discussie.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Helemaal mee eens. Mijn eigen kinderen hebben nooit gekeken. Zijn er nu nog blij om.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Ik ben het hélemaal eens met dit stuk. Natuurlijk kun je zeggen: je hóeft de televisie toch niet aan te zetten? Maar zo makkelijk is dat niet. Op de vorige school van mijn kinderen keken ze het gezamenlijk in de pauze! Mijn kinderen gaan sinds september naar een vrije school. Een wereld van verschil! Als je de mogelijkheid hebt zou je het echt eens moeten overwegen... Geborgenheid staat daar hoog in het vaandel.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Mijn dochter heeft altijd met plezier naar het Sinterklaas journaal gekeken.

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Als uw kind 4 weken in bed plast omdat het naar het Sinterklaas journaal kijkt, lijkt me er iets anders aan de hand. In mijn optiek is het Sinterklaas journaal zeer vermakelijk gemaakt en vol humor, zowel voor de kinderen als voor de ouders.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Geweldig geschreven en zo herkenbaar! Ik heb niet in Scandinavie gewoond maar in Vlaanderen waar het toen ook nog wat rustiger was. Inmiddels is dat ook wel aan het veranderen.... Maar toen we hier net terug waren was ik ook geschokkeerd door het lawaai, het taalgebruik en vooral het cynisme die al bij kleutertjes te horen was. Maar inderdaad....na een paar weken deden die van mij net zo hard mee.... Hoewel ik nog steeds (8 jaar later) krijg te horen dat ik van die opvallend beleefde kinderen heb, hahaha. Het Sint Journaal is mij een doorn in het oog. Voor de oudsten en voor mijzelf vind ik het heel leuk en entertaining, maar ik laat mijn kleintjes er nooit naar kijken. En inderdaad: wat heeft het dan voor zin? De doelgroep heeft er niets aan. Toen ik overigens een paar jaar geleden op het Kinderdagverblijf van mijn toen 3 jarige dochter meldde dat ik niet wilde dat ze mee keek naar het dagelijks bekeken Sinterklaasjournaal (Niets beters te doen op het KDV?!) vonden ze dat bijzonder vreemd. Tja.....

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Voor wat het Sinterklaasjournaal betreft ben ik het eens. Teveel verhaallijnen, waartussen ook nog eens continue geswitcht wordt. Als je even een minuutje mist is het al bijna niet meer te volgen. Mijn zoon van 5,5 wil al een paar weken niet meer kijken. Op school kijken ze wel met de klas, helaas.

    Maar wat mij het meest stoort is dat ze zich veel te veel met het sinterklaasgebeuren in het echte leven, thuis bemoeien. Stenen bij de voordeur, knuffels in schoenen, etc.
    Sinterklaas is toch ook een feest van aandacht en creativitiet: gedichten, surprises, ritueel bij schoen zetten en pakjesavond. Daar zijn vaak allerlei familietradities in. Maar als je het Sinterklaasjournaal volgt, kan je er haast niet omheen om hun verhaallijn te volgen.

    En ook de transformatie van het uiterlijk en de rol van Sint en Piet vanwege het discriminatiedebat. Dat hoeft wat mij betreft niet zo'n belangrijke plek in het Sinterklaasjournaal te krijgen. Pas ze gewoon langzaam aan aan deze tijd, ontdoe ze van de pijnlijke aspecten die aan slavernij herinneren, maar maak er niet zo'n heisa bij.

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Tja... het is publieke omroep en ze mogen (binnen de grenzen van het betamelijke) maken wat ze willen. Als ze Zwarte Pieten laten zien, mogen ze dat, enz.
    Of gaan we ons ook bemoeien met ruzies in Goeie tijden, slechte tijden. Die mogen toch ook uitzenden wat ze willen ( Weet ik: commercieel t.o. publiek ) Er zit een knop op de tv!!

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Wat een onzin is dit zeg, dit hele verhaal is alleen maar vanuit één kant bekeken. Degene die dit schreef heeft echt een jeugdtrauma gehad of kan zich gewoon niet inleven in de samenleving van tegenwoordig.

    Waarom denken zoveel mensen dat het vroeger beter was? Misschien omdat ze zich oud voelen? Of omdat ze zich onzeker voelen omdat ze veel niet snappen van de kinderen/jeugd van tegenwoordig? De jeugd mag anders zijn, hoe denken jullie dat mensen dachten over de hippies of over de manier van kleden die veranderde in de 20e eeuw.

    Mensen zeur niet zo en laat het anders lekker voor jezelf.
    Sta eens lekker positief in het leven!

    Ik hoop dat mensen hier wat van leren.

    BeantwoordenVerwijderen