Beschaafde Zweden

Serene rust  in de wijk Gamla Stan Stockholm (Under Kastanjen)


Een van de dingen die het leven in Zweden zo aangenaam maakt, is dat men er uiterst beschaafd met elkaar omgaat. Toen wij net in Zweden woonden viel er een last van ons af. Eén die we niet bewust met ons meetorsten maar die wel voelbaar werd toen hij weg viel. Hier maakte men ruimte voor elkaar in de metro, sprak men met elkaar op gedempte toon, zelfs in een stil bos, liet men elkaar voor in de rij bij de kassa of in de doodenkele file op de ring rond Stockholm. Heel anders dan in Nederland voorziet men een ander hier nooit ongevraagd van negatief commentaar. Kritiek is er wel maar wordt altijd verpakt op een manier die een ander niet kwetst of schaadt. Dat besef zit diep bij de Zweden. De ander moet zich veilig voelen. Kritiek moet opbouwend zijn en respectvol. Alleen op die manier is een vreedzame samenleving mogelijk.

Die houding is heilzaam, ervoeren we. Het is uiterst prettig om je in sociaal opzicht altijd veilig te voelen, je niet te hoeven pantseren tegen je omgeving. Constant weerbaar te zijn en op je qui-vive. Dat scheelt veel energie die je beter kunt besteden.

De respectvolle omgangsvormen in Zweden zijn het gevolg van een totaal andere grondhouding dan wij in Nederland hebben. De bittere armoede, de dunbevolktheid en het afzien in de 19e eeuw lijken de Zweden er voor eens en voor altijd van doordrongen te hebben dat ze elkaar nodig hebben en dat gelijkwaardigheid en samenwerking daarbij onontbeerlijk zijn. Met zijn allen, jong, oud, arm, rijk, man en vrouw, moesten zij de touwtjes aan elkaar knopen en het hoofd boven water zien te houden in dat koude barre land. Het leidde tot de opkomst en bloei van de Sociaal-Democratische partij die in de 20e eeuw bijna onafgebroken heeft geregeerd. Nog altijd drukt dat zijn stempel op de omgangsvormen in Zweden die zich kenmerken door  hoffelijkheid, respect en bescheidenheid.

Ik geloof dan ook dat politicoloog Peter van der Heiden het bij het juiste eind heeft wanneer hij vandaag in Trouw opmerkt dat fatsoenlijk met elkaar omgaan tot de kern van het sociaal-democratisch programma behoort en dat het dus niet verwonderlijk is dat juist twee PVDA kopstukken onlangs opriepen tot meer fatsoen in het openbare leven. PVDA voorzitter Hans Spekman naar aanleiding van de haatmails die hij ontving en minister Ronald Plasterk die meer waarden en normen in de opvoeding verlangt. In een land waar men consequent vorm geeft aan een ideologie van eerlijk delen en samenwerken, gaan burgers vanzelfsprekend beschaafd met elkaar om. De prettige omgangsvormen in Zweden zijn daarvan nog altijd het levend bewijs.

 

De in de jeugd onderdrukte energie is de voedingsbodem voor zinloos geweld en massahysterie.

In dichtbevolkte, overgeorganiseerde stedelijke gebieden wordt de natuurlijke energie van jonge kinderen beknot. Volwassenen staan voortdurend op de rem omdat wij de voorkeur geven aan vrij autoverkeer boven het vrije verkeer van onze jeugd en vinden dat zij zich al in een onnatuurlijk vroeg stadium moet aanpassen aan onze overgeorganiseerde omgeving.

Om de energie van onze kinderen de vrije loop te kunnen laten en hen een gezonde ongeremde ontwikkeling

te kunnen bieden verhuisden wij naar het Zweedse platteland. Martin Simek verruilde Nederland voor Calabrië in Zuid-Italië waar hij woont met zijn vrouw en twee zoontjes. In De Groene Amsterdammer (dec.2012) verwoordt hij treffend:

'De energie van kinderen moet bewaard blijven, daar moet de wereld het van hebben. Als je de natuurlijke energie onderdrukt, zoekt hij een uitlaatklep. De in de jeugd onderdrukte energie is de voedingsbodem voor zinloos geweld en massahysterie.'

Zweden blijven investeren in kinderopvang

Afgelopen winter ontving ik in Järna journalist Frank Gersdorf van Het Financieele Dagblad. In de ijzige koude (-25 Graden Celsius) brachten wij een bezoek aan förskola (kleuterschool) Flätan, de warme huiselijke school van mijn jongste zoon waar ik met veel plezier enige tijd als kok/leidster werkte.

Hieronder de link naar zijn artikel over de niet aflatende overheidssteun voor kinderopvang in Zweden.

https://docs.google.com/file/d/1AskG5wOnnWB1-Ef3LYjvYsDEem0WfwOftrL5NdADz4BUhNIBZj5ipMirRHkX/edit

Zweeds onderwijs draait niet om lesstof maar om ontwikkeling en welbevinden kind

In Zweden wordt van schoolkinderen in evenwichtige mate het lichaam, de geest en de sociale- en creatieve vaardigheid getraind. Daarbij staat het welbevinden en de ontspanning van docenten en leerlingen centraal.
Korte schooldagen, veel beweging in de buitenlucht, een dagelijkse gevarieerde en soms zelfs biologische warme maaltijd op school, ruimschoots personeel voor de klas, speciale aandacht voor omgangsvormen, en lange vakanties maken dat mogelijk. Daarbij is het onderwijs meer gericht op deelname en minder op prestaties waardoor docenten en leerlingen al hun tijd en energie kunnen besteden aan de lesinhoud in plaats van aan toetsen en rapportages.

Zou het, met het oog op de Zweedse situatie, niet heel goed kunnen dat het Nederlands onderwijs efficiënter functioneert wanneer meer tijd besteed wordt aan het welzijn van leerlingen en docenten en inhoudelijke kwaliteit van de lesstof en minder tijd aan kennis vergaren en meetkundige doelen behalen? De Finse situatie met de beste onderwijsprestaties op Europees niveau en de minste hoeveelheid lesuren lijkt deze aanname te steunen.

Lees hieronder mijn visie op het Zweedse onderwijs in het Onderwijsblad van december 2012.

https://docs.google.com/open?id=1bWNudhl_urFGzphv3wzpl8xpyGAhn_63DjRFaLovhdFzzTVIg_J5XcHKxfXG