dinsdag 24 september 2013

Donorles op school reclame voor orgaanafgifte.

afbeelding: Donordenkers, de lesmodule van de Nederlandse Transplantatie Stichting.

Promovenda Marion Siebelink bepleit donorlessen in groep 7 van de basisschool met het oog op meer kinderdonoren in de toekomst (Trouw 12-09-2013). Daardoor zou de jaarlijkse wachtlijst van zeventig ernstig zieke kinderen kunnen worden bekort en zouden vier tot acht kinderen die nu jaarlijks overlijden mogelijk gered kunnen worden.


Opmerkelijk dat zij meent dat de vraag of een elfjarige zijn of haar organen wil afstaan op school thuishoort. Vragen over beschikkingsrecht en lichamelijke integriteit ten aanzien van kinderen horen bij ouders thuis. Die bepalen of en hoe zij hun kind met dergeliijke vragen willen confronteren.

Mocht het idee van de donorlessen toch post vatten, dan hoop ik maar dat de beperkte mechanische visie van medici op orgaantransplantatie belicht en aangevuld wordt. Want hoewel in staat succesvol organen te transplanteren, weten artsen net zo min als wij allemaal wat er precies gebeurt tussen leven en dood. Zo was er 'Het meisje dat niet wilde sterven' in een documentaire die vorig jaar op de Deense publieke tv werd uitgezonden. Dit 19 jarige Deense meisje werd na een ernstig auto-ongeluk door de artsen hersendood verklaard. De ouders werd verteld dat hun dochter zeer ernstig gehandicapt door het leven zou gaan, mocht ze tegen alle verwachtingen in uit haar zware coma ontwaken. Vlak nadat de ouders instemden met orgaantransplantatie ontwaakte ze toch en inmiddels heeft ze via een intensief trainingsprogramma met haar ouders haar leven min of meer op de rails. In Trouw (07-09-2013) vertelde neurochirurg Eben Alexander onlangs hoe ook hij ontwaakte uit zijn coma op het moment dat de artsen er al over spraken de behandeling stop te zetten. Het zijn voorvallen die laten zien dat wij niet in staat zijn het grensgebied tussen leven en dood te overzien en dat we van daaruit terughoudend moeten zijn met ons handelen.

Ook interessant om in de lessen te vertellen is dat met het overgeven van organen het celgeheugen van organen mee kan verhuizen naar de nieuwe eigenaar waardoor iemand zijn karakter en/of gedragingen voorgoed kunnen veranderen. Dit beschreef Claire Sylvia in haar boek 'Hart en ziel'. Deze balletdanseres nam niet alleen het hart en de longen van haar donor over maar ook diens voorliefde voor bier, gebraden kip en het flirten met meisjes! Verder zou de vraag gesteld kunnen worden of we de dood tegen elke prijs moeten vermijden. Want het is niet gezegd dat mensen na een transplantatie nog lang en gelukkig verder leven. De kwaliteit van leven kan ernstig achteruit hollen en soms sterven mensen alsnog korte tijd na de transplantatie. Het is belangrijk dat daar een realistisch perspectief in geschetst wordt. En als laatste en misschien wel belangrijkste punt moet er ruimte geboden worden aan de gevoelsmatige reactie van weerstand die mensen vaak ervaren rondom orgaantransplantatie. Want het feit dat ze die niet rationeel kunnen onderbouwen houdt niet in dat die ook betekenisloos is. Er is zo veel dat wij niet overzien. Dus indien donorlessen op school gegeven gaan worden, dan zou het deze nuanceringen en aanvullingen moeten bevatten. Zodat de lessen meer zijn dan reclame voor het afstaan van organen.